OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü), Ukrayna’nın ekonomik performansına dair kapsamlı bir analiz sunduğu yeni raporunu yayımladı. Rapora göre, ülke ekonomisi savaşın yol açtığı yıkıcı etkilere rağmen toparlanma sürecini sürdürüyor. 2024 yılında %2,9 büyüme kaydeden Ukrayna ekonomisinin, 2025’te %2,5 ve 2026’da %2,0 oranında büyümesi öngörülüyor.
Yatırım ve İş Gücü Geri Dönüşü Büyümeyi Hızlandırabilir
OECD’nin tahminlerine göre, güvenlik koşullarının iyileşmesi halinde ülkeye yatırımların geri dönmesi ve yerinden edilmiş kişilerin ülkeye dönmesi büyüme oranlarını yukarı çekebilir. Ancak enflasyonun 2024 yılında %13,2 seviyesinde kalması, ekonomik toparlanmanın önündeki en önemli zorluklardan biri olarak öne çıkıyor. Enflasyonun 2026’da %7,1’e düşmesi beklenirken, para politikasının dikkatli şekilde uygulanmaya devam etmesi gerektiği vurgulanıyor.
Bütçe Açığı Yükseliyor, Kamu Borcu Artıyor
Savaş nedeniyle savunma harcamalarının GSYİH’nin %25’ine ulaşması, bütçe açığını da artırdı. OECD, bütçe açığının GSYİH’nin yaklaşık %20’si seviyesinde kalacağını ve kamu borcunun 2026 itibarıyla %116’ya yükseleceğini öngörüyor. Kamu yatırımlarına yer açmak için harcama verimliliğinin artırılması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Vergi toplama kapasitesinin artırılması, basitleştirilmiş vergi sisteminin kapsamının daraltılması ve dijital araçların daha etkin kullanımı öneriler arasında yer alıyor.
İşgücü Açığı ve Kadın İstihdamı Sorunu
Savaş nedeniyle yaşanan kitlesel yer değiştirmeler ve seferberlik, ciddi iş gücü açıklarına neden oldu. Uzun vadede yaşlanan nüfus ve göç de bu sorunu derinleştiriyor. OECD, savunma personelinin ve yerinden edilen kişilerin iş gücüne yeniden kazandırılmasının önemine vurgu yaparken, kadın istihdamını artırmak için kısıtlayıcı düzenlemelerin kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
Özellikle küçük çocukları olan kadınların vardiyalı işlerde çalışmasına yönelik kısıtlamaların kaldırılması, kadınların iş gücüne katılımını artırabilir ve cinsiyetler arası ücret farkını azaltabilir.
Yatırımı Artırmak İçin Reform Şart
OECD, Ukrayna’nın verimliliğini ve ihracat performansını artırmak için daha fazla iç ve dış yatırımı çekmesi gerektiğini belirtiyor. Bu amaçla düzenleyici çerçevelerin sadeleştirilmesi, rekabetin artırılması, finansmana erişimin kolaylaştırılması ve yenilikçiliğin teşvik edilmesi öneriliyor.
Ayrıca halka açık şirketlerde kurumsal yönetimin güçlendirilmesi, hissedar haklarının korunması ve iflas yasalarının modernleştirilmesi yatırımcı güvenini artırabilecek adımlar arasında sayılıyor.
Yolsuzlukla Mücadelede İlerleme Var, Ancak Eksikler Sürüyor
OECD’nin aynı gün yayımladığı “Ukrayna Yolsuzlukla Mücadele ve İş Ahlakı İncelemesi” raporu ise ülkedeki yolsuzlukla mücadelede önemli ilerlemeler kaydedildiğini gösteriyor. Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Stratejisi’nin uygulanması gibi birçok alanda OECD ülkeleriyle benzer standartlara ulaşıldığı vurgulanıyor.
Kamu bütünlüğü alanında çıkar çatışmaları ve siyasi finansman konusunda düzenlemeler güçlü bulunurken, uygulamada hâlâ gelişme alanları olduğu belirtiliyor. Parlamento üyeleri, bakanlar ve yargı mensupları için etik kuralların kabul edilmesi öneriliyor.
İş Dünyasında Şeffaflık Artıyor
İş dünyasında da yolsuzlukla mücadele konusunda çeşitli adımlar atıldı. Büyük kamu ihalelerine katılan şirketler için uyum programlarının zorunlu hale getirilmesi, rüşvet taleplerinin raporlanmasına yönelik kanalların oluşturulması gibi adımlar öne çıkıyor. Ancak OECD, bu sistemlerin etkin biçimde uygulanabilmesi için iş dünyasında güven ortamının güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Ayrıca siyasi bağışların şeffaf biçimde kaydedilmesi, muhbir koruma yasalarının genişletilerek uygulanması ve lobicilik faaliyetlerinin denetim altına alınması için gerekli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi öneriliyor.
