İngiltere’nin 2027 yılına kadar savunma harcamalarını GSYH’nin yüzde 2,5’ine çıkarma hedefi, Hazine’ye milyarlarca sterlinlik ek yük getirebilir. Ekonomist Michael Saunders’a göre, Maliye Bakanı Rachel Reeves bu hedefi karşılamak için 15 ila 30 milyar sterlinlik vergi artışına ya da kamu harcamalarında ciddi kesintilere gitmek zorunda kalabilir.
Savunma Hedefleri Bütçeyi Zorluyor
İngiltere hükümeti, NATO taahhütleri doğrultusunda savunma bütçesini artırmayı planlıyor. 2027 yılı itibarıyla GSYH’nin yüzde 2,5’ine ulaşılması hedeflenirken, 2029 sonrasında bu oranın yüzde 3’e çıkarılması da gündemde. Ancak NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin “dramatik bir artış” çağrısı ve eski ABD Başkanı Donald Trump’ın yüzde 5’lik önerisi, baskının daha da artmasına neden oldu.
Savunma Bakanı John Healey, mecliste yaptığı açıklamada yüzde 3 hedefinin arkasında durduklarını belirtirken, bu artışın nasıl finanse edileceği konusunda net bir yanıt veremedi.
Ekonomik Uzmanlardan Mali Uyarı
Oxford Economics danışmanlarından Michael Saunders, sonbaharda açıklanacak bütçede hükümetin, savunma harcamalarını artırmak için yeni adımlar atabileceğini belirtti. Saunders, “Savunma harcamalarını yüzde 3’ün üzerine taşımak için 15 ila 30 milyar sterlin arasında ek mali sıkılaştırma gerekebilir” dedi.
Mali sıkılaştırma, vergilerin artırılması ya da kamu harcamalarında kısıntıya gidilmesini içeriyor. Bu da hükümetin sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler gibi alanlarda kaynak ayırmasını zorlaştırabilir.
Vergi Artışı Kaçınılmaz Olabilir
Mali Araştırmalar Enstitüsü (IFS) Direktörü Paul Johnson da benzer bir uyarıda bulunarak, artan savunma harcamalarının finanse edilmesinin ancak “ciddi vergi artışları” ile mümkün olacağını ifade etti. Johnson, Times Radio’da yaptığı açıklamada, “Gerçekçi olmak gerekirse, bu seviyedeki bir harcama artışını karşılamak için tek seçenek büyük vergi artışlarıdır” dedi.
IFS’ye göre, 2030 yılına kadar yüzde 3 savunma harcaması hedefi için bugünden itibaren 17 milyar sterlin ek bütçe gerekiyor. OBR (Bütçe Sorumluluk Ofisi) ise yalnızca 2029-30 mali yılı için bu artışın 17,3 milyar sterlin tutacağını öngörüyor.
NATO Zirvesinde Yeni Taahhüt Gündemde
Temmuz ayında yapılacak NATO zirvesinde, İngiltere’nin savunma harcamalarını yüzde 3,5’e çıkarması yönünde baskılarla karşı karşıya kalması bekleniyor. Bu hedefe ulaşılması halinde, İngiltere’nin kamu maliyesi üzerindeki yük daha da artacak.
Başbakan Keir Starmer, bu hafta yayımlanan savunma incelemesinde İngiltere’yi “savaşa hazır, zırhla kaplı bir ulus” haline getirme sözü verdi. Ancak uzmanlar, bu sözlerin hayata geçirilebilmesi için somut mali planlara ihtiyaç olduğunu vurguluyor
